Η ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ: Οι Βιολέτες του Μάρτη, Ο χλομός εγκληματίας, Γερμανικό ρέκβιεμ

ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΝΟΥΑΡ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

Οι Βιολέτες του Μάρτη
Βερολίνο, 1936. Λίγο πριν από τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων. Μια γκρίζα πόλη, με καταθλιπτικούς δρόμους κι ανέκφραστα πρόσωπα, παραδομένη στη βροχή και στα μεγαλεπήβολα σχέδια του Χίτλερ. Η τζαζ, τα καμπαρέ, η ευθυμία, η χαλαρότητα ανήκουν στο παρελθόν.
Ο Μπέρνι Γκούντερ, πρώην αστυνομικός και νυν ιδιωτικός ντετέκτιβ, προσλαμβάνεται από τον εκατομμυριούχο Χέρμαν Σιξ προκειμένου να βρει ένα διαμαντένιο κολιέ που έχει κλαπεί. Το κόσμημα βρισκόταν στο χρηματοκιβώτιο της κόρης του Σιξ, η οποία μαζί με το σύζυγό της βρέθηκαν απανθρακωμένοι. Καθώς ο Μπέρνι ξεκινάει την έρευνά του, θα καταλάβει ότι η υπόθεση είναι πολύ πιο μπερδεμένη απ’ ό,τι φαίνεται…

Ο χλομός εγκληματίας
Βερολίνο, 1938. Η Γερμανία, υποταγμένη στη μεγαλομανία του Χίτλερ, φαίνεται έτοιμη να κατακτήσει τον κόσμο. Ο Μπέρνι Γκούντερ συνεργάζεται με την αστυνομία για την εξιχνίαση μιας σειράς αποτρόπαιων δολοφονιών με θύματα κορίτσια. Παράλληλα, αναλαμβάνει μια σημαντική υπόθεση εκβιασμού που αφορά στον ομοφυλόφιλο γιο της πάμπλουτης μεγαλοεκδότριας Λάνγκε. Με τον Χίτλερ στην εξουσία, η ομοφυλοφιλία του Ράινχαρντ Λάνγκε θα τον οδηγούσε σίγουρα σε κάποιο στρατόπεδο συγκέντρωσης…

Γερμανικό ρέκβιεμ
Βερολίνο, 1947. Η αυτοκρατορία του Χίτλερ έχει καταρρεύσει. Η Γερμανία θυμίζει πλέον ξεπεσμένη ντίβα, που μέσα στα ερείπια ενός ένδοξου παρελθόντος μετρά τις απώλειες του πολέμου: μισογκρεμισμένα κτίρια, κατεστραμμένοι δρόμοι, άνθρωποι-φαντάσματα του παλιού τους εαυτού με δελτίο τροφίμων στο χέρι. Ο Μπέρνι Γκούντερ ανακαλύπτει ότι η γυναίκα του τον απατά μ’ έναν Αμερικανό αξιωματικό. Ταυτόχρονα, αναλαμβάνει να βοηθήσει τον παλιό του συνάδελφο Έμιλ Μπέκερ, ο οποίος βρίσκεται φυλακισμένος στη Βιένη, κατηγορούμενος για το φόνο ενός Αμερικανού λοχαγού• ο Μπέρνι είναι αποφασισμένος να φύγει μακριά από την πόλη που τον πληγώνει, και με την προοπτική μιας παχυλής αμοιβής…

Με φόντο τη γερμανική πρωτεύουσα τη θυελλώδη εποχή του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου, τρεις διαφορετικές σκοτεινές υποθέσεις συνθέτουν την Τριλογία του Βερολίνου, ένα από τα αριστουργήματα της νουάρ λογοτεχνίας.

Ποιος είναι ο Μπέρνι Γκούντερ;

Είναι σαρκαστικός, απότομος και κυνικός, με τραχύ χιούμορ και μια ιδιαίτερη αίσθηση περί δικαίου και αδίκου. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι είναι γνήσιος Βερολινέζος. Αλλά εν μέρει και στα βιώματά του. Πήρε μέρος στον Μεγάλο Πόλεμο και, όπως ο Χίτλερ, τιμήθηκε με τον Σιδηρούν Σταυρό. Δεύτερης τάξεως, βέβαια, αλλά, όπως αρέσκεται να λέει, “τα περισσότερα μετάλλια πρώτης τάξεως απονεμήθηκαν σε ανθρώπους που βρίσκονται στα νεκροταφεία”.

Υπηρέτησε επί έντεκα χρόνια στο τμήμα Ανθρωποκτονιών της Kriminalpolizei, ή Kripo, δηλαδή του Εγκληματολογικού τμήματος της αστυνομίας του Βερολίνου. Στα χρόνια αυτά ήρθε αντιμέτωπος με κάθε είδους παρεκτροπή, διαφθορά και βιαιότητα, προτού την κάνει το 1933, όταν επικράτησαν οι Εθνικοσοσιαλιστές και άρχισαν να πετάνε έξω από την υπηρεσία όσους δεν ήταν μέλη του κόμματος.

Πίνει πολύ, καπνίζει υπερβολικά και τρώει λίγο παραπάνω απ’ ό,τι θα ‘πρεπε – βέβαια, ο εγκλεισμός του σε ένα σοβιετικό στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου θα φροντίσει να του κόψει όλες τις κακές συνήθειες.

Η γυναίκα του πέθανε στην πανδημία της ισπανικής γρίπης, το 1918, και έκτοτε το μάτι του Μπέρνι παίζει, αλλά δεν τα πάει καλά με τις μακροχρόνιες σχέσεις. Άλλωστε, είναι εξαιρετικά δύσκολο να έχει κανείς μακροχρόνιες σχέσεις, οποιουδήποτε είδους, στη Ναζιστική Γερμανία, όπου οι άνθρωποι πολύ συχνά εξαφανίζονται. Πάντως όλες αυτές οι εξαφανίσεις είναι καλές για τη δουλειά του, εφόσον είναι ιδιωτικός ερευνητής και πολλές από τις υποθέσεις του έχουν να κάνουν με τον εντοπισμό ανθρώπων που εξαφανίστηκαν.

Ξεκινώντας από τη Γερμανία του ’30 και φτάνοντας ως το 1954, η δράση των εννέα μέχρι σήμερα βιβλίων του Philip Kerr με ήρωα τον Μπέρνι Γκούντερ αποτυπώνει πολύ περισσότερα από τις θηριωδίες του Ναζιστικού καθεστώτος: αναφέρεται στην κτηνωδία του Ανατολικού Μετώπου, στην μεταπολεμική πείνα και εκμετάλλευση, και φτάνει μέχρι τον Ψυχρό Πόλεμο, που χαρακτηρίζεται εκτός των άλλων από το διπλό παιχνίδι που έπαιζαν πολλοί, καθώς και από μια αμείλικτη αδιαφορία για την ηθική και την ανθρώπινη ζωή. Ο Μπέρνι μισεί τους πάντες χωρίς να κάνει διακρίσεις: Ρώσους, Γάλλους, Βρετανούς, Αμερικάνους, και φυσικά τους Γερμανούς – γιατί τους έχει δει όλους εν δράσει, και ξέρει πόση μαυρίλα κρύβουν οι ψυχές τους.

Πάνω απ’ όλα, όμως, ο Μπέρνι είναι ένας γενναίος άντρας. Γιατί όταν κάποιος δεν έχει τίποτε άλλο να χάσει, το μόνο που μετράει είναι η τιμή του.